INTERREG Logo

INTEREGG IIIA/ PHARE CBC Greece-Bulgaria

Σύνοψη του Ερευνητικού Προγράμματος (PDF, 1.37 MB)Brochure

Περιγραφή:

Το έργο αποσκοπεί στη πιλοτική παρακολούθηση της λεκάνης του ποταμού Νέστου, και περιλαμβάνει:

  • την ανάπτυξη της απαιτούμενης υποδομής σε επιστημονικά όργανα (δίκτυο αυτογραφικών σταθμών),
  • την εφαρμογή κοινών με τη Βουλγαρία μεθοδολογιών σε θέματα συλλογής, ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων ποσότητας και ποιότητας νερού,
  • τη χρήση εργαλείων αποθήκευσης, επεξεργασίας και παρουσίασης χαρτογραφικής και περιγραφικής πληροφορίας (Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών - GIS),
  • την εφαρμογή μαθηματικών μοντέλων για τη περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και την εξέταση προτάσεων και πιθανών σεναρίων για την υδρολογική διαχείριση της λεκάνης απορροής και την αναβάθμιση της ποιότητας νερού του κάτω ρου του ποταμού, των υπογείων νερών και του παράκτιου περιβάλλοντος.

1. Στόχος του προτεινόμενου υποέργου είναι η παρακολούθηση της ποσότητας και ποιότητας του νερού του ποταμού Νέστου, σε συνεργασία με φορείς διαχείρισης των υδατικών πόρων της Βουλγαρίας. Επιπλέον, τα πρωτόκολλα παρακολούθησης θα εφαρμοσθούν στην ελληνική πλευρά της λεκάνης απορροής σε 8 επιλεγμένες θέσεις μέτρησης κατά μήκος του κάτω ρου του ποταμού. Η διαδικασία δειγματοληψίας και ανάλυσης θα εφαρμοσθεί υπό μορφή επίδειξης στη Βουλγαρία στα πλαίσια του ίδιου Υποέργου. Επιπλέον θα αναπτυχθούν και θα εφαρμοσθούν μαθηματικά μοντέλα επιφανειακής και υπόγειας ροής νερού και μεταφοράς ρύπων τόσο στο ποτάμιο όσο και στο εκβολικό σύστημα. Τέλος, το υποέργο περιλαμβάνει δράσεις ανταλλαγής τεχνογνωσίας, όπως διμερείς συναντήσεις μεταξύ των συμμετεχόντων επιστημόνων του παρόντος έργου INTERREG και των Βουλγάρων επιστημόνων που συμμετέχουν σε σχετικό πρόγραμμα PHARE CBC. Στόχος του προτεινόμενου υποέργου είναι η παρακολούθηση της ποσότητας και ποιότητας του νερού του ποταμού Νέστου, σε συνεργασία με φορείς διαχείρισης των υδατικών πόρων της Βουλγαρίας. Επιπλέον, τα πρωτόκολλα παρακολούθησης θα εφαρμοσθούν στην ελληνική πλευρά της λεκάνης απορροής σε 8 επιλεγμένες θέσεις μέτρησης κατά μήκος του κάτω ρου του ποταμού. Η διαδικασία δειγματοληψίας και ανάλυσης θα εφαρμοσθεί υπό μορφή επίδειξης στη Βουλγαρία στα πλαίσια του ίδιου Υποέργου. Επιπλέον θα αναπτυχθούν και θα εφαρμοσθούν μαθηματικά μοντέλα επιφανειακής και υπόγειας ροής νερού και μεταφοράς ρύπων τόσο στο ποτάμιο όσο και στο εκβολικό σύστημα. Τέλος, το υποέργο περιλαμβάνει δράσεις ανταλλαγής τεχνογνωσίας, όπως διμερείς συναντήσεις μεταξύ των συμμετεχόντων επιστημόνων του παρόντος έργου INTERREG και των Βουλγάρων επιστημόνων που συμμετέχουν σε σχετικό πρόγραμμα PHARE CBC.

Πιο συγκεκριμένα, το παρόν υποέργο θα περιλαμβάνει τη συλλογή δεδομένων σύμφωνα με αυτά που ορίζει η Οδηγία 2000/60/EC, ως εξής:

Α) Συλλογή και επεξεργασία συνεχών δεδομένων των εγκατεστημένων αυτογραφικών μετεωρολογικών και υδρογραφικών σταθμών συνεχούς παρακολούθησης

Β) Εκστρατείες πεδίου για δειγματοληψίες σε 8 θέσεις κατά μήκος του ποταμού σε μηνιαία βάση για: (1) Μετρήσεις στάθμης, παροχής και θερμοκρασίας νερού, με τη χρήση σταθμημέτρων και ρευματογράφων. (2) Επιτόπιες μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων νερού (θερμοκρασία νερού, αγωγιμότητα, διαλυμένο οξυγόνο, pH, διαφάνεια). (3) Λήψη δειγμάτων νερού με σκοπό τον εργαστηριακό προσδιορισμό ποιοτικών παραμέτρων (π.χ., ολικός φώσφορος, ορθοφωσφορικά, αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά, ΤΚΝ, χλωροφύλλη_α, BOD, COD, βαρέα μέταλλα όπως ορίζει η Οδηγία 2000/60/EC). (4) Λήψη εποχιακών δειγμάτων ιζημάτων πυθμένα με σκοπό τον εργαστηριακό προσδιορισμό ποιοτικών παραμέτρων (ολικός φώσφορος, ορθοφωσφορικά, αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά, ΤΚΝ και βαρέα μέταλλα όπως ορίζει η Οδηγία 2000/60/EC).

Γ) Εκστρατείες πεδίου σε 30 περίπου θέσεις υπαρχουσών γεωτρήσεων με σκοπό τη μέτρηση της στάθμης των υπογείων υδάτων, καθώς και λήψη δειγμάτων νερού για το προσδιορισμό των ποιοτικών παραμέτρων των υπόγειων υδροφόρων συστημάτων, με έμφαση στη μελέτη του καρστικού συστήματος της περιοχής.

Δ) Μαθηματικές προσομοιώσεις με τη χρήση επιφανειακού μοντέλου υδρολογίας και ποιότητας νερού (SWAT ή αντίστοιχο) για τη προσομοίωση (περιγραφή υπάρχουσας κατάστασης) της επιφανειακής απορροής (από το ελληνικό τμήμα της λεκάνη του κάτω ρου του Νέστου), και μοντέλου υπόγειας ροής (MODFLOW και MT3D) για τη προσομοίωση της υπόγειας ροής και της μεταφοράς ρύπων από υπόγεια υδροφόρα συστήματα της λεκάνης απορροής του κάτω ρου του Νέστου προς το ποταμό και αντίστροφα. Τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά της λεκάνης απορροής (υψόμετρο, εμβαδόν, κλίση υπολεκανών) και τα φυσικά χαρακτηριστικά των καναλιών (μήκος, πλάτος, κλίση) θα μετρηθούν σε χάρτες της περιοχής μέσω του GIS. Η εκτίμηση των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών των εδαφών, όπως υδραυλική αγωγιμότητα, εκατοστιαία σύσταση σε άργιλο, ιλύ, άμμο και οργανικής ουσίας στο έδαφος, θα γίνει με τη βοήθεια αναλύσεων των εδαφοτομών και του χάρτη γαιών της περιοχής που εκπονήθηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας. Τέλος, πληροφορίες που αφορούν στην φυτοκάλυψη, τις καλλιέργειες και την ποσότητα των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην περιοχή μελέτης, θα ληφθούν από το χάρτη γαιών και τις κατά τόπους Διευθύνσεις γεωργίας της Νομαρχίας.

Ε) Τέλος, το υποέργο περιλαμβάνει δράσεις ανταλλαγής τεχνογνωσίας, όπως διμερείς συναντήσεις μεταξύ των συμμετεχόντων επιστημόνων του παρόντος έργου INTERREG και των Βουλγάρων επιστημόνων που συμμετέχουν σε σχετικό πρόγραμμα PHARE CBC. Οι συναντήσεις αυτές θα πραγματοποιηθούν κατά το παρακάτω χρονοδιάγραμμα:

Η πρώτη συνάντηση (ημερίδα εργασίας) θα πραγματοποιηθεί στη Ξάνθη κατά την εκκίνηση του έργου με σκοπό τη παρουσίαση του έργου και τη συμφωνία σχετικά με τα πρωτόκολλα παρακολούθησης των ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων, της ανάπτυξης του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών και των μαθηματικών μοντέλων που θα εφαρμοσθούν σε όλη τη λεκάνη απορροής και το ποταμό, κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Θεωρείται απαραίτητη η συμφωνία πάνω σε κοινές μεθόδους δειγματοληψίας, ανάλυσης δειγμάτων, δημιουργίας βάσης δεδομένων, χρήσης κοινού λογισμικού, εφαρμογής κοινών μαθηματικών μοντέλων, κλπ. Για το σκοπό αυτό θα δημιουργηθούν ομάδες εργασίας μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων επιστημόνων οι οποίες θα επεξεργασθούν από κοινού τα επιμέρους θέματα κατά τη διάρκεια της ημερίδας.

Η επόμενη συνάντηση θα γίνει περίπου στο τέλος του πρώτου έτους του προγράμματος στη Βουλγαρία, όπου θα παρουσιασθούν από κοινού τα αποτελέσματα συλλογής δεδομένων του πρώτου έτους, το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών σε προκαταρκτική μορφή και τα μαθηματικά μοντέλα που έχουν ήδη αναπτυχθεί. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ανάλυση των προβλημάτων που παρουσιάσθηκαν κατά την υλοποίηση του προγράμματος και από τις δύο πλευρές, καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών (π.χ., επάρκεια υπαρχόντων δεδομένων, προβλήματα εξεύρεσης δεδομένων και χαρτών, προβλήματα κατά τη διαδικασία προμηθειών, κλπ.).

Η τελευταία συνάντηση του Υποέργου αυτού θα γίνει κατά το τέλος του προγράμματος, όταν θα έχουν συλλεχθεί όλα τα απαραίτητα δεδομένα, τόσο από τους αυτογραφικούς σταθμούς όσο και από τις επιτόπιες δειγματοληψίες, θα έχει αναπτυχθεί πλήρως το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών και θα έχουν εφαρμοσθεί τα επιμέρους μοντέλα διαχείρισης της ποσότητας και ποιότητας νερού του ποταμού και της λεκάνης απορροής. Η συνάντηση αυτή θα επικεντρωθεί στην αποτύπωση των προβλημάτων ποσοτήτων νερού και χρήσεων, καθώς και ποιότητας νερού του ποταμού, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/EC, όπως προέκυψαν από τις μετρήσεις και τη χρήση των μαθηματικών μοντέλων.

ΣΤ) Σε σχέση με τη διάχυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος, το υποέργο περιλαμβάνει επιπλέον δράσεις που αποσκοπούν:

  • στην ανάδειξη της οικολογικής αξίας του ποτάμιου οικοσυστήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στη προβολή της σημασίας της ορθολογικής διασυνοριακής διαχείρισης των νερών του ποταμού Νέστου,
  • στη παρουσίαση των δράσεων του προγράμματος, στην ανάλυση των επιμέρους δράσεών του, στη καταγραφή των προβλημάτων που επισημάνθηκαν κατά την υλοποίηση του προγράμματος και στην διάχυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος,
  • την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των κατοίκων και τη περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών των σχολείων της ευρύτερης περιοχής.

Αναλυτικότερα, στα πλαίσια του παρόντος υποέργου θα πραγματοποιηθούν:

  • δύο (2) επιστημονικές ημερίδες, κατά την εκκίνηση του προγράμματος και κατά το τέλος του, οι οποίες θα απευθύνονται κύρια στους Κυβερνητικούς, επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς φορείς των διασυνοριακών περιοχών Ελλάδας και της Βουλγαρίας, οι οποίοι εμπλέκονται με την περιβαλλοντική και υδατική πολιτική και διαχείριση της περιοχής. Οι ημερίδες θα είναι ανοικτές για το ευρύ κοινό ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν και άλλοι ενδιαφερόμενοι για την περιβαλλοντική κατάσταση του ποταμού Νέστου. Τα θέματα που θα αναπτυχθούν στις ημερίδες θα είναι διαχειριστικά, επιστημονικά και εκπαιδευτικά, τόσο γενικά όσο και εξειδικευμένα. Αναμένεται η συμμετοχή 80 ατόμων σε κάθε ημερίδα.
  • την έκδοση Τεχνικών Εκθέσεων των Αποτελεσμάτων του Προγράμματος, οι οποίες θα περιέχουν τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από άλλους φορείς, τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί από τους αυτογραφικούς σταθμούς, τα δεδομένα της δράσης επιτόπιας παρακολούθησης της ποσότητας και ποιότητας νερού και ιζήματος του ποταμού, τα αποτελέσματα που προέκυψαν κατά την εφαρμογή του Γεωγραφικού Συστήματος Πληροφοριών και των μαθηματικών μοντέλων.
  • τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού CD-ROM και έντυπου υλικού με τα αποτελέσματα του προγράμματος, όπως περιγράφονται αναλυτικά παραπάνω, το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών των σχολείων της περιοχής, καθώς και στην ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των κατοίκων και των τουριστών.

2. Το υποέργο αυτό θα εκτελεστεί από το Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας του ΔΠΘ με ίδια μέσα (αυτεπιστασία - χωρίς διαγωνισμό). Το έργο αυτό λόγω της φύσεώς του (δειγματοληψίες εξειδικευμένων παραμέτρων σε απομακρυσμένες περιοχές και άμεση ή επιτόπια ανάλυση των δειγμάτων με τη χρήση εξειδικευμένου εργαστηρίου και οργάνων) δεν μπορεί να εκτελεστεί παρά μόνο από το εν λόγω εργαστήριο. Σημειώνεται ότι το εργαστήριο αυτό έχει μεγάλη εμπειρία σε μετρήσεις πεδίου επί πολλά χρόνια. Η ερευνητική ομάδα του έργου αποτελείται από τους:

  • Τσιχριντζή Βασίλειο, Καθηγητή Δ.Π.Θ. (Μόνιμο Προσωπικό)
  • Πεταλά Χρήστο, Λέκτορα Δ.Π.Θ. (Μόνιμο Προσωπικό)
  • Γκεμιτζή Αλεξάνδρα, Αποσπασμένη Υπάλληλο της Περιφέρειας Α.Μ.Θ. στο Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας (Μόνιμο Προσωπικό)
  • Ακράτο Χρήστο, Υποψήφιο Διδάκτορά (Εξωτερικός Συνεργάτης)
  • Κώττη Ειρήνη, Υποψήφια Διδάκτορα (Εξωτερικός Συνεργάτης)
  • Μποσκίδη Ιωάννη, Υποψήφιο Διδάκτορα (Εξωτερικός Συνεργάτης)
  • Πισινάρα Βασίλειο, Υποψήφιο Διδάκτορα (Εξωτερικός Συνεργάτης)

Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών:

Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών

Ιστοσελίδα όπου παρουσιάζονται επιλεγμένα αποτελέσματα του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών που αναπτύχθηκε για τη λεκάνη του ποταμού Νέστου.

Αναλυτικότερη παρουσίαση του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών θα είναι διαθέσιμη σύντομα.


Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

Ημερίδα "Διαχείριση Διακρατικών Υδάτων"
Ξάνθη, 16 Νοεμβρίου 2007

Ιστοσελίδα με το Πρόγραμμα και τις Παρουσιάσεις της Ημερίδας. Πρόκειται για την τέταρτη μιας σειράς ημερίδων και συνεδρίων, που οργανώνονται κάθε χρόνο από το Πανεπιστημιακό Δίκτυο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας στην Υδρολογία και Περιβαλλοντική Διαχείριση Υδατικών Πόρων «υδροΜΕΔΩΝ». Παράλληλα, η ημερίδα συνδιοργανώνεται και χρηματοδοτείται στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος "INTERREG IIIΑ - ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΝΕΣΤΟΥ". Το πρόγραμμα αυτό συντονίζεται και υλοποιείται από το Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, και συγχρηματοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 25% από το Ελληνικό Δημόσιο.

Ο σκοπός της ημερίδας είναι η ανταλλαγή πληροφοριών, τεχνογνωσίας και εμπειριών διαφόρων πανεπιστημιακών και κρατικών φορέων, της Ελλάδας και γειτονικών χωρών, αναφορικά με τη διαχείριση διακρατικών υδατικών πόρων. Η συμμετοχή επιστημόνων και εκπροσώπων φορέων γειτονικών χωρών θα προάγει τη συνεργασία, και θα συμβάλλει στην περαιτέρω κατανόηση των προβλημάτων, με σκοπό την συναντίληψη και την κοινή σύγχρονη επιστημονική γνώση στη διαχείριση των διακρατικών υδάτων.


Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας
Ιστοσελίδα Τμήματος Ιστοσελίδα Πανεπιστημίου